آفت دهان

بسیاری از مردم، خصوصا کودکان از زخم های عود کننده مخاط دهان یا آفت، رنج می برند. این زخم ها دردناک بوده و در عمل صحبت کردن و غذا خوردن کودکان و بزرگسالان ایجاد اختلال می کند.

آفت بیشتر در بزرگسالان دیده می شود ولی در کودکان، از سن 2 سالگی به بعد نیز ظاهر می شود. زنان بیشتر از مردان مبتلا می شوند و تقریبا 30 درصد هر جمعیتی یک بار یا بیشتر به آن مبتلا می گردند. رنگ زخم های آفتی، زرد خاکستری بوده و لبه های آن قرمز تا حدودی برجسته است. شکل آنها گرد و در هر جای دهان نظیر مخاط گونه، مخاط لب، کف دهان، زبان، لب ها، کام و بر روی لثه ها تشکیل می شود.

قبل از تشکیل زخم حالتی شبیه به سوزش یا سوزن سوزن شدن احساس می شود. آفت برحسب شکل زخم به دو دسته آفت کوچک (مینور) و آفت بزرگ (ماژور) تقسیم بندی می شود.

آفت کوچک، شایع تر بوده (80 درصد موارد)، تعداد زخم ها کوچک ( از 1 تا 5 عدد) و اندازه آن غالبا 4 تا 5 میلمتر و گاه تا 1 سانتی متر می باشد که در کنار هم ایجاد می شود.

آفت مینور

آفت بزرگ، بزرگتر بوده و کمتر شایع می باشد. اندازه آن گاه تا 3 سانتی متر می رسد.

آفت ماژور

دوه این زخم ها از چند روز تا کمی بیشتر از 2 هفته می باشد، اما اکثرا طول دوره آنها 10 روز، بدون درمان و بجا گذاشتن زخم، خودبخود بهبود می یابد. درآفت بزرگ، طول دوره بهبودی بیشتر از آفت کوچک است.

علت زخم های آفتی نامشخص است اما فاکتورهای مستعد کننده آن شامل ضربه یا تروماهای خفیف ناشی از مسواک زدن، تیزی دندان ها و پر کردگی های نامنظم، استرس های روحی و روانی نظیر اضطراب، تب، نقص سیستم ایمنی بدن و کمبود ویتامین یا عناصر معدنی در خون می باشد.

درمان

-رعایت بهداشت دهان و دندان جهت پیشگیری از عفونت ثانویه بر روی زخم ها و کوتاه کردن مدت بهبودی زخم

-استفاده از مواد بی حسی موضعی نظیر لیدوکائین 10 % به صورت اسپری، ژل یا پماد جهت رهایی بیمار از درد به هنگام غذا خوردن( به مدت کوتاه)

-استفاده از مواد پوشاننده نظیر دهان شویه های کلرهگزیدین2/. درصد سه بار در روز و آنتی بیوتیک های موضعی از خانواده تتراسیکلین ( به صورت دهان شویه) سه بار در روز برای از بین بردن عفونت ثانویه و کوتاه کردن مدت بهبودی زخم ( در کودکان زیر 8 سال استفاده نشود.)

-استفاده از ژل های کولین سالیسیلات که ضد التهابی بوده، جهت کاهش درد و تحریک زخم ها.

-استفاده از مسکن های خوراکی نظیر استامینوفن و دهان شویه دیفن هیدرامن که در تسکین درد موثر می باشد.

-دوری گزیدن از حالات و محیط های استرس زا

-گرفتن آزمایش کامل خون و بررسی ویتامین ب 12 سرم، اسید فولیک و آهن خون در افرادی که به طور مرتب دچار زخم های آفتی می شوند.

-در زخم های شدید، از کورتیکوستروئیدها نظیر خمیر( AD Cortile) که در داروخانه ها موجود می باشد استفاده می شودکه روزانه 2 تا 4 بار بر روی زخم مالیده می شود. ( در کودکان بعلت عوارض استروئیدی، بیشتر از 5 روز نباید استفاده شود.)

  کلینیک دندانپزشکی آپادانا رشت-دارای بهترین دندانپزشکان  اطفال و کودکان در رشت با قیمت مناسب و پرداخت اقساط

ارتودنسی

ارتودنسی علم تصحیح روابط نامناسب فکی و درمان جفت شدن غلط دندان ها و ردیف کردن دندان های نامنظم می بشد که تشخیص، پیشگیری، تسیر و درمان آن توسط دندان پزشکان عمومی و در موارد پیچیده تر توسط متخصصین ارتودنسی عملی می گردد.

اکلوژن عبارت است از روابط و قرارگیری صحیح بین دندان ها و فکین، که به موارد غیرطبیعی آن، مال اکلوژن گفته می شود.

بارداری و دندانپزشکی:

بسیاری از خانم ها در دوران بارداری با دردهای شدید دندانی به مراکز دندان پزشکی مراجعه می کنند و خواستار کشیدن یا درمان دندان خود می شوند. معمولا انجام خدمات دندان پزشکی در سه ماهه اول  ( ماه های 1و2 و 3) و سه ماهه سوم (ماه های 7 و 8 و9 ) بارداری امکان پذیر نیست، زیرا در سه ماهه اول احتمال بروز صدمات غیرقابل جبران به جنین وجود دارد و در این دوران تنها معالجات اورژانسی، دادن داروهای ضد درد، آن هم به طور محدود انجام میگیرد. در سه ماهه سوم بارداری نیز وضعیت جسمی و حرکتی فرد باردار بگونه ای است که تحمل انجام خدمات بر روی صندلی دندانپزشکی پایین می باشد و تنها معالجات اورژانسی و دادن داروهای ضد درد امکان پذیر است.

بارداری و دندانپزشکی

در دوران بارداری ، بسیاری از هورمون های خانوم ها تغییر می کند ، به همین دلیل خونریزی در لثه ها و تورم آنها دور از تصور نخواهد بود .

درد دندان و هر دردی برای خانوم های باردار مضر است ، پس در دوران بارداری نباید درد دندان ها را تحمل کرد و بهتر است ، برای مشورت به دندانپزشک متخصص مراجعه کرد.

 دندانپزشک با توجه به شرایط بیمار، روش درمانی متناسب را به او پیشنهاد می دهد .در دوران بارداری می توان کارهای ضروری دندانپزشکی را انجام داد که عصب کشی و پر کردن دندان ها شامل آن می شود ، البته توصیه پزشکان این است که بهترین زمان برای مراجعه به دندانپزشک از ماه سوم تا ششم بارداری است و درصد بروز خطر در این ماه ها را بسیار پایین می دانند .

البته بهتر است کارهایی را که برای دندان ها ضروری نیست را به ماه های بعد از بارداری موکول کنید . کارهایی که مربوط به زیبایی دندان هاست مانند سفید کردن و ... را بعد از زایمان انجام دهید و تنها مجاز به انجام کارهای اورژانسی دندان ها می باشد.

آیا رفتن یک خانم باردار به دندانپزشکی بلامانع است؟

نه تنها می توانید در دوران بارداری به دندان پزشکی مراجعه کنید، بلکه این امری واجب است.

رها کردن پوسیدگی دندان، بیماری های مربوط به لثه و دیگر مشکلات سلامتی بدن کاری بسیار خطرناک است که تأثیر منفی روی سلامت خودتان و نوزادتان دارد.

البته،مناسب ترین زمان مراجعه قبل از بارداری می باشد اما در صورت بروز مشکل یا درد ،مراجعه به دندانپزشک ضروری بوده و با توجه به تشخیص دندانپزشک و مشورت با پزشک متخصص زنان اقدامات مورد نیاز می تواند انجام گیرد.

بافت نگهدارنده:

بافت نگهدارنده به انساج نگهدارنده اطراف دندان می گویند،که دندان ها را در هر دو فک نگهداشته و ساپورت می کند.

بافت نگهدارنده از اجزای خاصی تشکیل شده که شامل:لثه،لیگامان پریودنتال،سمان و استخوان  آلوئول می باشد.

هر کدام از این اجزا نقش خاصی داشته و در مقابل فشارهای خارجی،سایش های دندانی و غیره واکنش های متناسبی را نشان می دهند.

همانند دندان ها که دچار پوسیدگی می شوند، این بافت ها نیز دچار بیماری هایی مانند التهاب بافت لثه،تحلیل استخوان اطراف دندان، التهاب لیگامان پریودنتال و یا معیوب شدن سمان روی سطح ریشه دندان می شوند.

مهمترین عامل ایجاد کننده  بیماری در بافت نگهدارنده عدم رعایت بهداشت مناسب،جرم و پلاک زیر و بالای لثه،عادات ناهنجار فکی،موقعیت نامناسب دندانی و غیره می باشد.

بیماری لثه

بافت نگهدارنده دندان در دهان شامل

لثه ها، استخوان آرواره یا فک، الیاف اطراف ریشه دندان یا الیاف پریودنتال می باشد.

بیماری لثه شامل کلیه امراضی است که لثه ها و بافت نگهدارنده دندان را مبتلا از قبیل الیاف دور ریشه ها می کند که عامل آن میکروب ها هستند.

ترمیم دندان ها با آمالگام یا کامپوزیت

ترمیم دندان شامل بازسازی دندان های پوسیده یا شکسته شده و تامین زیبایی و عمل فانکشنال (جویدن) آن می باشد.

ترمیم ها به دو صورت مستقیم ( در یک جلسه) و غیر مستقیم ( در دو جلسه یا چند جلسه) انجام میگیرد. ترمیم های غیرمستقیم در دندان های شیری کاربرد ندارد.

از ترمیم های مستقیم شایع می توان ترمیم های غیرهمرنگ (آمالگام) و همرنگ (کامپوزیت ها و گلاس آیونومرها) را نام برد.

حساسیت دندانی:

مینای دندان به صورت کلاهکی از بافت زیرین خود یعنی عاج محافظت می کند. هر عاملی که باعث شود مینای دندان از بین رفته و عاج دندان در معرض مواد شیمیایی و تحریکات حرارتی محیط دهان قرار گیرند، باعث حساسیت دندان ها می شوند که در سطح جونده دندان ها و یا در نواحی طوق دندان ها اتفاق می افتد.

دندان قروچه (بروکسیسم)

حرکت دندان ها با شدت بر روی هم، که در اثر انقباض شدید عضلات فک و صورت انجام می گیرد، دندان قروچه یا سایش دندان نامیده می شود که یکی از عادات دهانی می باشد.

این پدیده در سطح اینسایزال (لبه های دندان های قدامی) و سطح اکلوزال ( یا سطح جونده دندان های خلفی) چه شیری و چه دائمی شایع تر است و به  صورت ارادی در روز یا به صورت غیر ارادی و خارج از کنترل فرد، در شب وجود دارد.

سایش دندان های شیری و دائمی می تواند باعث اختلال در شکل و عملکرد دندان ها، مشکلات پریو(لثه)، اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) ، شکستگی در مینا و پرکردگی ها، حساسیت دندان ها و کاهش ارتفاع صورت و نازیبایی آن گردد.

رادیوگرافی در دندانپزشکی

پرتونگاری یا رادیوگرافی، یکی از ابزارهای مهم تشخیص پاراکلینیک می‌باشد که در اکثر رشته‌های پزشکی کاربرد فراوانی دارد. برای درمان موفقیت آمیز دندانپزشکی در کودکان و بزرگسالان نیز استفاده از این وسیله تشخیصی مهم و ضروری است. انتخاب روش، نوع و تعداد عکس‎های گرفته شده برای بیمار، بستگی به سن فرد، اندازه حفره دهان و میزان همکاری وی دارد. معمولا رادیوگرافی‎های تشخیصی در ابتدا قبل از شروع کار گرفته می‌شود ولی برای برخی درمان‌ها مانند درمان ریشه (عصب کشی) نیاز به تهیه رادیوگرافی در بین کار نیز می‌باشد.