آفت دهان

بسیاری از مردم، خصوصا کودکان از زخم های عود کننده مخاط دهان یا آفت، رنج می برند. این زخم ها دردناک بوده و در عمل صحبت کردن و غذا خوردن کودکان و بزرگسالان ایجاد اختلال می کند.

آفت بیشتر در بزرگسالان دیده می شود ولی در کودکان، از سن 2 سالگی به بعد نیز ظاهر می شود. زنان بیشتر از مردان مبتلا می شوند و تقریبا 30 درصد هر جمعیتی یک بار یا بیشتر به آن مبتلا می گردند. رنگ زخم های آفتی، زرد خاکستری بوده و لبه های آن قرمز تا حدودی برجسته است. شکل آنها گرد و در هر جای دهان نظیر مخاط گونه، مخاط لب، کف دهان، زبان، لب ها، کام و بر روی لثه ها تشکیل می شود.

قبل از تشکیل زخم حالتی شبیه به سوزش یا سوزن سوزن شدن احساس می شود. آفت برحسب شکل زخم به دو دسته آفت کوچک (مینور) و آفت بزرگ (ماژور) تقسیم بندی می شود.

آفت کوچک، شایع تر بوده (80 درصد موارد)، تعداد زخم ها کوچک ( از 1 تا 5 عدد) و اندازه آن غالبا 4 تا 5 میلمتر و گاه تا 1 سانتی متر می باشد که در کنار هم ایجاد می شود.

آفت مینور

آفت بزرگ، بزرگتر بوده و کمتر شایع می باشد. اندازه آن گاه تا 3 سانتی متر می رسد.

آفت ماژور

دوه این زخم ها از چند روز تا کمی بیشتر از 2 هفته می باشد، اما اکثرا طول دوره آنها 10 روز، بدون درمان و بجا گذاشتن زخم، خودبخود بهبود می یابد. درآفت بزرگ، طول دوره بهبودی بیشتر از آفت کوچک است.

علت زخم های آفتی نامشخص است اما فاکتورهای مستعد کننده آن شامل ضربه یا تروماهای خفیف ناشی از مسواک زدن، تیزی دندان ها و پر کردگی های نامنظم، استرس های روحی و روانی نظیر اضطراب، تب، نقص سیستم ایمنی بدن و کمبود ویتامین یا عناصر معدنی در خون می باشد.

درمان

-رعایت بهداشت دهان و دندان جهت پیشگیری از عفونت ثانویه بر روی زخم ها و کوتاه کردن مدت بهبودی زخم

-استفاده از مواد بی حسی موضعی نظیر لیدوکائین 10 % به صورت اسپری، ژل یا پماد جهت رهایی بیمار از درد به هنگام غذا خوردن( به مدت کوتاه)

-استفاده از مواد پوشاننده نظیر دهان شویه های کلرهگزیدین2/. درصد سه بار در روز و آنتی بیوتیک های موضعی از خانواده تتراسیکلین ( به صورت دهان شویه) سه بار در روز برای از بین بردن عفونت ثانویه و کوتاه کردن مدت بهبودی زخم ( در کودکان زیر 8 سال استفاده نشود.)

-استفاده از ژل های کولین سالیسیلات که ضد التهابی بوده، جهت کاهش درد و تحریک زخم ها.

-استفاده از مسکن های خوراکی نظیر استامینوفن و دهان شویه دیفن هیدرامن که در تسکین درد موثر می باشد.

-دوری گزیدن از حالات و محیط های استرس زا

-گرفتن آزمایش کامل خون و بررسی ویتامین ب 12 سرم، اسید فولیک و آهن خون در افرادی که به طور مرتب دچار زخم های آفتی می شوند.

-در زخم های شدید، از کورتیکوستروئیدها نظیر خمیر( AD Cortile) که در داروخانه ها موجود می باشد استفاده می شودکه روزانه 2 تا 4 بار بر روی زخم مالیده می شود. ( در کودکان بعلت عوارض استروئیدی، بیشتر از 5 روز نباید استفاده شود.)

  کلینیک دندانپزشکی آپادانا رشت-دارای بهترین دندانپزشکان  اطفال و کودکان در رشت با قیمت مناسب و پرداخت اقساط

ترمیم دندان ها با آمالگام یا کامپوزیت

ترمیم دندان شامل بازسازی دندان های پوسیده یا شکسته شده و تامین زیبایی و عمل فانکشنال (جویدن) آن می باشد.

ترمیم ها به دو صورت مستقیم ( در یک جلسه) و غیر مستقیم ( در دو جلسه یا چند جلسه) انجام میگیرد. ترمیم های غیرمستقیم در دندان های شیری کاربرد ندارد.

از ترمیم های مستقیم شایع می توان ترمیم های غیرهمرنگ (آمالگام) و همرنگ (کامپوزیت ها و گلاس آیونومرها) را نام برد.

حساسیت دندانی:

مینای دندان به صورت کلاهکی از بافت زیرین خود یعنی عاج محافظت می کند. هر عاملی که باعث شود مینای دندان از بین رفته و عاج دندان در معرض مواد شیمیایی و تحریکات حرارتی محیط دهان قرار گیرند، باعث حساسیت دندان ها می شوند که در سطح جونده دندان ها و یا در نواحی طوق دندان ها اتفاق می افتد.

دندان قروچه (بروکسیسم)

حرکت دندان ها با شدت بر روی هم، که در اثر انقباض شدید عضلات فک و صورت انجام می گیرد، دندان قروچه یا سایش دندان نامیده می شود که یکی از عادات دهانی می باشد.

این پدیده در سطح اینسایزال (لبه های دندان های قدامی) و سطح اکلوزال ( یا سطح جونده دندان های خلفی) چه شیری و چه دائمی شایع تر است و به  صورت ارادی در روز یا به صورت غیر ارادی و خارج از کنترل فرد، در شب وجود دارد.

سایش دندان های شیری و دائمی می تواند باعث اختلال در شکل و عملکرد دندان ها، مشکلات پریو(لثه)، اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) ، شکستگی در مینا و پرکردگی ها، حساسیت دندان ها و کاهش ارتفاع صورت و نازیبایی آن گردد.

روش انجام ‌ترمیم دندان‌های شیری

عصب‌کشی

عصب‌کشی سطحی زمانی انجام می‌شود که مقدار زیادی پوسیدگی در دندان وجود داشته و دندان به دلیل این عفونت دردناک شده باشد. همچنین زمانی که عفونت در فاصله‌ی بسیاری کمی با مغز دندان یا عصب آن قرار داشته باشد نیز عمل عصب‌کشی انجام می‌شود. در صورتی‌که پوسیدگی دندان به ‌سرعت و به‌طور کامل درمان نشود، ممکن است دندان کودک شما دچار عفونت شدید شده و حتی دندان خود را از دست بدهد. در این روش از یک مته‌ی مخصوص برای تراشیدن بخش پوسیده و بخش بالای عصب استفاده می‌شود. سپس مغز دندان ضدعفونی شده و یک داروی مخصوص برای جلوگیری از خونریزی فضای باز دندان در درون آن ریخته می‌شود. بسته به مقدار عفوت، قسمتی از عصب و یا کل آن برداشته می‌شود. احتمالاً یک روکش از جنس استیل ضد زنگ بر روی قسمت باقی‌مانده‌ی دندان قرار داده خواهد شد. این روکش در همان نوبت عصب‌کشی بر روی دندان نصب می‌شود.

روکش استیل ضدزنگ

دندان‌های آسیاب شیری که دچار بدشکلی بوده و یا پوسیده و شکسته هستند و یا دندان‌هایی که تحت عصب‌کشی سطحی قرار گرفته‌اند برای پوشاندن بخش باقی‌مانده‌ی دندان، نیازمند استفاده از روکش استیل ضدزنگ می‌باشند. همچنین زمانی که پوسیدگی باعث آسیب‌های شدید و عمیق به دندان شده و برای نگه‌داشتن آن باید به‌خوبی از آن محافظت کرد، از روکش دندان استفاده می‌شود. می‌توان بلافاصله پس‌ از انجام عصب‌کشی سطحی دندان را روکش کرد. پس از بی‌حس کردن ناحیه، دندان یا دندان‌های مورد درمان با استفاده از یک مته‌ی مخصوص دندان تراشیده می‌شوند. مقدار دندان تراشیده شده به شدت پوسیدگی بستگی خواهد داشت. پس ‌از آن، دندانپزشک روکش استیل ضد رنگ را بر روی بخش باقی‌مانده‌ی دندان قرار می‌دهد. سپس از یک چسب مخصوص برای نگه‌داشتن روکش در این محل و جلوگیری از جدا شدن آن استفاده می‌شود. روکش استیل ضدزنگ همانند دندان عادی بوده و با رشد دندان دائمی، از جای خود خارج شده و می‌افتد.

پرکردگی‌های نقره‌ای و سفید

منطقه‌ی خالی دندان که برای جدا کردن بخش پوسیده از آن خارج شده است، با استفاده از مواد مخصوصی پر می‌شود. دندانی که پر می‌شود معمولاً به پوسیدگی عمیق مبتلا نیست. برای پر کردن دندان ابتدا از یک وسیله مخصوص  برای خالی کردن بخش پوسیده‌ی دندان استفاده می‌شود. سپس پوسیدگی برداشته شده و دندان تمیز می‌شود. پس ‌ا زآن می‌توان از مواد نقره‌ای به نام “آمالگام” و مواد سفید به نام “کامپوزیت” برای پر کردن دندان استفاده نمود.

کشیدن دندان

ممکن است کودک به دلایل مختلفی نیازمند کشیدن یک دندان شود. در صورتی‌که کودک شما به عفونت شدید و پوسیدگی زیاد دندان مبتلاست ممکن است لازم باشد تا دندان او کشیده شود. همچنین در صورت وجود مشکلات مختلفی مانند شلوغ و نامرتب بودن دندان‌ها و یا فضای کم برای ارتودنسی کردن، دندان‌ها کشیده می‌شوند. کشیدن دندان معمولاً در حدود 20 دقیقه زمان می‌برد. کودک شما پس از کشیدن دندان، تا مدتی به محدودیت‌های دچار خواهد بود.

فضا نگهدارنده‌ها

اگر یکی از دندان‌های شیری زودتر از موعد مقرر بیفتد و یا یک دندان به کلی رشد نکند، از یک فضا نگهدارنده برای نگه‌داشتن جای آن دندان برای دندان اصلی استفاده می‌شود. در صورت حفظ نشدن این فضا ممکن است یکی از دندان‌های مجاور به جای خالی حرکت کرده و از رشد دندان اصلی به کلی جلوگیری کند. همچنین بدون استفاده از فضا نگه‌دارنده، ممکن است دندان‌ها نامرتب شوند که درمان آن نیز بسیار دشوار خواهد بود. فضا نگهدارنده‌ها از جنس استیل ضدزنگ ساخته شده و شکلی همانند دو حلقه‌ی چسبیده به هم دارند. این نگهدارنده‌ها به‌طور موقتی در دهان کار گذاشته شده و با رشد دندان و یا شل شدن دندان‌های کناری آن، برداشته می‌شوند.

زمان رویش و ریزش دندانهای شیری و دائمی

رویش دندان ها یک پدیده فیزیولوژیک است که معمولا از سن 6 ماهگی اغاز می شود. رویش دندان به معنی حرکت دندان از محل جوانه دندانی در داخل حفره آرواره و رسیدن به محل طبیعی خود در حفره دهان می باشد.

بیرون آمدن دندان ها در کودکان با مشکلاتی از قبیل افزایش بزاق، خارش و سوزش لثه ها، تورم و قرمزی لثه ها و بدنبال آن گاه با کاهش اشتها، اسهال، بی قراری و تب همراه است.