آفت دهان

بسیاری از مردم، خصوصا کودکان از زخم های عود کننده مخاط دهان یا آفت، رنج می برند. این زخم ها دردناک بوده و در عمل صحبت کردن و غذا خوردن کودکان و بزرگسالان ایجاد اختلال می کند.

آفت بیشتر در بزرگسالان دیده می شود ولی در کودکان، از سن 2 سالگی به بعد نیز ظاهر می شود. زنان بیشتر از مردان مبتلا می شوند و تقریبا 30 درصد هر جمعیتی یک بار یا بیشتر به آن مبتلا می گردند. رنگ زخم های آفتی، زرد خاکستری بوده و لبه های آن قرمز تا حدودی برجسته است. شکل آنها گرد و در هر جای دهان نظیر مخاط گونه، مخاط لب، کف دهان، زبان، لب ها، کام و بر روی لثه ها تشکیل می شود.

قبل از تشکیل زخم حالتی شبیه به سوزش یا سوزن سوزن شدن احساس می شود. آفت برحسب شکل زخم به دو دسته آفت کوچک (مینور) و آفت بزرگ (ماژور) تقسیم بندی می شود.

آفت کوچک، شایع تر بوده (80 درصد موارد)، تعداد زخم ها کوچک ( از 1 تا 5 عدد) و اندازه آن غالبا 4 تا 5 میلمتر و گاه تا 1 سانتی متر می باشد که در کنار هم ایجاد می شود.

آفت مینور

آفت بزرگ، بزرگتر بوده و کمتر شایع می باشد. اندازه آن گاه تا 3 سانتی متر می رسد.

آفت ماژور

دوه این زخم ها از چند روز تا کمی بیشتر از 2 هفته می باشد، اما اکثرا طول دوره آنها 10 روز، بدون درمان و بجا گذاشتن زخم، خودبخود بهبود می یابد. درآفت بزرگ، طول دوره بهبودی بیشتر از آفت کوچک است.

علت زخم های آفتی نامشخص است اما فاکتورهای مستعد کننده آن شامل ضربه یا تروماهای خفیف ناشی از مسواک زدن، تیزی دندان ها و پر کردگی های نامنظم، استرس های روحی و روانی نظیر اضطراب، تب، نقص سیستم ایمنی بدن و کمبود ویتامین یا عناصر معدنی در خون می باشد.

درمان

-رعایت بهداشت دهان و دندان جهت پیشگیری از عفونت ثانویه بر روی زخم ها و کوتاه کردن مدت بهبودی زخم

-استفاده از مواد بی حسی موضعی نظیر لیدوکائین 10 % به صورت اسپری، ژل یا پماد جهت رهایی بیمار از درد به هنگام غذا خوردن( به مدت کوتاه)

-استفاده از مواد پوشاننده نظیر دهان شویه های کلرهگزیدین2/. درصد سه بار در روز و آنتی بیوتیک های موضعی از خانواده تتراسیکلین ( به صورت دهان شویه) سه بار در روز برای از بین بردن عفونت ثانویه و کوتاه کردن مدت بهبودی زخم ( در کودکان زیر 8 سال استفاده نشود.)

-استفاده از ژل های کولین سالیسیلات که ضد التهابی بوده، جهت کاهش درد و تحریک زخم ها.

-استفاده از مسکن های خوراکی نظیر استامینوفن و دهان شویه دیفن هیدرامن که در تسکین درد موثر می باشد.

-دوری گزیدن از حالات و محیط های استرس زا

-گرفتن آزمایش کامل خون و بررسی ویتامین ب 12 سرم، اسید فولیک و آهن خون در افرادی که به طور مرتب دچار زخم های آفتی می شوند.

-در زخم های شدید، از کورتیکوستروئیدها نظیر خمیر( AD Cortile) که در داروخانه ها موجود می باشد استفاده می شودکه روزانه 2 تا 4 بار بر روی زخم مالیده می شود. ( در کودکان بعلت عوارض استروئیدی، بیشتر از 5 روز نباید استفاده شود.)

  کلینیک دندانپزشکی آپادانا رشت-دارای بهترین دندانپزشکان  اطفال و کودکان در رشت با قیمت مناسب و پرداخت اقساط

بارداری و دندانپزشکی

در دوران بارداری ، بسیاری از هورمون های خانوم ها تغییر می کند ، به همین دلیل خونریزی در لثه ها و تورم آنها دور از تصور نخواهد بود .

درد دندان و هر دردی برای خانوم های باردار مضر است ، پس در دوران بارداری نباید درد دندان ها را تحمل کرد و بهتر است ، برای مشورت به دندانپزشک متخصص مراجعه کرد.

 دندانپزشک با توجه به شرایط بیمار، روش درمانی متناسب را به او پیشنهاد می دهد .در دوران بارداری می توان کارهای ضروری دندانپزشکی را انجام داد که عصب کشی و پر کردن دندان ها شامل آن می شود ، البته توصیه پزشکان این است که بهترین زمان برای مراجعه به دندانپزشک از ماه سوم تا ششم بارداری است و درصد بروز خطر در این ماه ها را بسیار پایین می دانند .

البته بهتر است کارهایی را که برای دندان ها ضروری نیست را به ماه های بعد از بارداری موکول کنید . کارهایی که مربوط به زیبایی دندان هاست مانند سفید کردن و ... را بعد از زایمان انجام دهید و تنها مجاز به انجام کارهای اورژانسی دندان ها می باشد.

آیا رفتن یک خانم باردار به دندانپزشکی بلامانع است؟

نه تنها می توانید در دوران بارداری به دندان پزشکی مراجعه کنید، بلکه این امری واجب است.

رها کردن پوسیدگی دندان، بیماری های مربوط به لثه و دیگر مشکلات سلامتی بدن کاری بسیار خطرناک است که تأثیر منفی روی سلامت خودتان و نوزادتان دارد.

البته،مناسب ترین زمان مراجعه قبل از بارداری می باشد اما در صورت بروز مشکل یا درد ،مراجعه به دندانپزشک ضروری بوده و با توجه به تشخیص دندانپزشک و مشورت با پزشک متخصص زنان اقدامات مورد نیاز می تواند انجام گیرد.

بیماری لثه

بافت نگهدارنده دندان در دهان شامل

لثه ها، استخوان آرواره یا فک، الیاف اطراف ریشه دندان یا الیاف پریودنتال می باشد.

بیماری لثه شامل کلیه امراضی است که لثه ها و بافت نگهدارنده دندان را مبتلا از قبیل الیاف دور ریشه ها می کند که عامل آن میکروب ها هستند.

تب خال دهانی

تب خال، یک بیماری ویروسی قابل واگیر بوده که عامل آن ویروس هرپس سیمپلکس می باشد که دارای دو نوع تیپ 1 و 2 می باشد.

تیپ 1، مخاط دهان، حلق وپوست و تیپ 2 دستگاه تناسلی را مبتلا می کند.

حساسیت دندانی:

مینای دندان به صورت کلاهکی از بافت زیرین خود یعنی عاج محافظت می کند. هر عاملی که باعث شود مینای دندان از بین رفته و عاج دندان در معرض مواد شیمیایی و تحریکات حرارتی محیط دهان قرار گیرند، باعث حساسیت دندان ها می شوند که در سطح جونده دندان ها و یا در نواحی طوق دندان ها اتفاق می افتد.

دندان قروچه (بروکسیسم)

حرکت دندان ها با شدت بر روی هم، که در اثر انقباض شدید عضلات فک و صورت انجام می گیرد، دندان قروچه یا سایش دندان نامیده می شود که یکی از عادات دهانی می باشد.

این پدیده در سطح اینسایزال (لبه های دندان های قدامی) و سطح اکلوزال ( یا سطح جونده دندان های خلفی) چه شیری و چه دائمی شایع تر است و به  صورت ارادی در روز یا به صورت غیر ارادی و خارج از کنترل فرد، در شب وجود دارد.

سایش دندان های شیری و دائمی می تواند باعث اختلال در شکل و عملکرد دندان ها، مشکلات پریو(لثه)، اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) ، شکستگی در مینا و پرکردگی ها، حساسیت دندان ها و کاهش ارتفاع صورت و نازیبایی آن گردد.

روکش اطفال و فضا نگه دار

روکش اطفال (S.S.C)

چنانچه دندان‌های شیری دارای پوسیدگی های وسیع در تاج باشند، تحقیقات نشان میدهد 70 درصد پرکردگی های چند سطحی و وسیع آمالگام احتیاج به روکش های مخصوص استینلس استیل (S.S.C) خواهند داشت، تا این ترمیم ها از شکستگی تاج و پرکردگی و عود پوسیدگی حفظ شوند.

 (S.S.C)در سایزهای مختلف و از پیش آماده شده برای دندان های آسیای اول و دوم شیری D و E در هر دو فک ساخته شده است.

دندان های شیری که نقصهای مینایی دارند و همچنین به عنوتن پایه برای ساخت دستگاه فضا نگهدار( SM) مورد استفاده قرار می گیرند، بهتر است برای آنها روکش  (S.S.C) ساخته شود.

زمان رویش و ریزش دندانهای شیری و دائمی

رویش دندان ها یک پدیده فیزیولوژیک است که معمولا از سن 6 ماهگی اغاز می شود. رویش دندان به معنی حرکت دندان از محل جوانه دندانی در داخل حفره آرواره و رسیدن به محل طبیعی خود در حفره دهان می باشد.

بیرون آمدن دندان ها در کودکان با مشکلاتی از قبیل افزایش بزاق، خارش و سوزش لثه ها، تورم و قرمزی لثه ها و بدنبال آن گاه با کاهش اشتها، اسهال، بی قراری و تب همراه است.

ساختمان دندان

در دهان دو فک وجود دارد. فک بالا، ثابت است ولی فک پایین متحرک است و عمل باز و بسته شدن دهان را انجام می‌دهد. دندان‌ها چه شیری و چه دائمی با توجه به تفاوتهای ظاهری دارای ساختمانی مشابهند که شامل: تاج (crown) و ریشه (Root) می‌باشد.