دندان قروچه (بروکسیسم)

حرکت دندان ها با شدت بر روی هم، که در اثر انقباض شدید عضلات فک و صورت انجام می گیرد، دندان قروچه یا سایش دندان نامیده می شود که یکی از عادات دهانی می باشد.

این پدیده در سطح اینسایزال (لبه های دندان های قدامی) و سطح اکلوزال ( یا سطح جونده دندان های خلفی) چه شیری و چه دائمی شایع تر است و به  صورت ارادی در روز یا به صورت غیر ارادی و خارج از کنترل فرد، در شب وجود دارد.

سایش دندان های شیری و دائمی می تواند باعث اختلال در شکل و عملکرد دندان ها، مشکلات پریو(لثه)، اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) ، شکستگی در مینا و پرکردگی ها، حساسیت دندان ها و کاهش ارتفاع صورت و نازیبایی آن گردد.

ارتودنسی

ارتودنسی علم تصحیح روابط نامناسب فکی و درمان جفت شدن غلط دندان ها و ردیف کردن دندان های نامنظم می بشد که تشخیص، پیشگیری، تسیر و درمان آن توسط دندان پزشکان عمومی و در موارد پیچیده تر توسط متخصصین ارتودنسی عملی می گردد.

اکلوژن عبارت است از روابط و قرارگیری صحیح بین دندان ها و فکین، که به موارد غیرطبیعی آن، مال اکلوژن گفته می شود.

روکش اطفال و فضا نگه دار

روکش اطفال (S.S.C)

چنانچه دندان‌های شیری دارای پوسیدگی های وسیع در تاج باشند، تحقیقات نشان میدهد 70 درصد پرکردگی های چند سطحی و وسیع آمالگام احتیاج به روکش های مخصوص استینلس استیل (S.S.C) خواهند داشت، تا این ترمیم ها از شکستگی تاج و پرکردگی و عود پوسیدگی حفظ شوند.

 (S.S.C)در سایزهای مختلف و از پیش آماده شده برای دندان های آسیای اول و دوم شیری D و E در هر دو فک ساخته شده است.

دندان های شیری که نقصهای مینایی دارند و همچنین به عنوتن پایه برای ساخت دستگاه فضا نگهدار( SM) مورد استفاده قرار می گیرند، بهتر است برای آنها روکش  (S.S.C) ساخته شود.

رژیم غذایی مناسب مواد قندی

محور کلیدی توسعه اجتماعی و اقتصادی هر جامعه، تامین تغذیه سالم بوده که تضمین کننده سلامت آن جامعه می‌باشد. غذا، مواد جامد یا مایعی است که از راه دهان مصرف می‌شود و علاوه بر رفع گرسنگی، نیازهای بدن انسان را تامین می‌کند.

این نیازها عبارت اند از:

1-انرژی مورد نیاز برای کار دستگاه‌های مختلف بدن و انجام فعالیت های روزانه

2-تامین مواد اولیه برای رشد و نمو بدن

3-ترمیم و ساخت سلول ها و بافت های مختلف بدن

انواع پوسیدگی

پوسیدگی ناشی از مصرف شیشه شیر (NC’. Nursing Caries')

استفاده طولانی مدت و ممتد در دوران شیرخوارگی بخصوص در شب، از شیشه شیر خشک یا شیر مادر می باشد. تجمع شیر بیشتر در دندان‌های پیشین یا ثنایای فک بالا باعث پاک نشدن آن از سطح دندان‌ها توسط والدین شده که منجر به پیدایش و پیشرفت پوسیدگی، درد و عفونت در دندان‌ها و در نهایت کشیده شدن دندان‌ها میگردد.

براساس تحقیقات، کودکانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند 3 برابر بیشتر از کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، به NC مبتلا می‌گردند. بیشترین درصد کودکان مبتلا به NC در گروه سنی 36 تا 42 ماهه قرار می گیرند و 20 درصد کودکان به آن دچار می شوند.

ساختمان دندان

در دهان دو فک وجود دارد. فک بالا، ثابت است ولی فک پایین متحرک است و عمل باز و بسته شدن دهان را انجام می‌دهد. دندان‌ها چه شیری و چه دائمی با توجه به تفاوتهای ظاهری دارای ساختمانی مشابهند که شامل: تاج (crown) و ریشه (Root) می‌باشد.

شیاردرمانی (فیشورسیلنت)

یکی از راه‌های افزایش مقاومت دندان در مقابل پوسیدگی و پیشگیری، روش شیار درمانی یا فیشورسیلنت می‌باشد. 75% پوسیدگی ها حفرات و شیارهای سطح اکلوزال یا جونده دندان‌های شیری و دائمی را شامل می شود. در این شیارها به علت تجمع مواد غذایی و میکروب ها در آن و عدم دسترسی مسواک در آن ناحیه جهت تمیز کردن، پوسیدگی ایجاد می شود. بهمین سبب برای پوشاندن و بستن شیارهای عمیق از اتصال یک ماده رزینی به یک سطح مینایی اسیداچ شده، استفاده می کنند بنابراین شیار درمانی یا سیلنت درمانی یکی از راه های بی خطر و موثر جهت پیشگیری از پوسیدگی دندان ها به ویژه در سطح اکلوزال یا جونده دندان های خلفی خصوصا دائمی می باشد.

رادیوگرافی در دندانپزشکی

پرتونگاری یا رادیوگرافی، یکی از ابزارهای مهم تشخیص پاراکلینیک می‌باشد که در اکثر رشته‌های پزشکی کاربرد فراوانی دارد. برای درمان موفقیت آمیز دندانپزشکی در کودکان و بزرگسالان نیز استفاده از این وسیله تشخیصی مهم و ضروری است. انتخاب روش، نوع و تعداد عکس‎های گرفته شده برای بیمار، بستگی به سن فرد، اندازه حفره دهان و میزان همکاری وی دارد. معمولا رادیوگرافی‎های تشخیصی در ابتدا قبل از شروع کار گرفته می‌شود ولی برای برخی درمان‌ها مانند درمان ریشه (عصب کشی) نیاز به تهیه رادیوگرافی در بین کار نیز می‌باشد.